Sportgezondheidsplan

1 BLESSURES KUN JE MISSEN ALS KIESPIJN!
Als voetballen je lust en je leven is, dan is het zuur om geblesseerd aan de kant te staan.
Vaak hoor je dat blessures bij een contactsport zoals voetbal horen. Daar zit een kern van waarheid
in, maar toch kan veel blessureleed worden voorkomen. Met een goede warming-up bijvoorbeeld of
door eenvoudige voorzorgsmaatregelen te treffen, zoals het dragen van scheenbeschermers.
Ook onze club wenst hier een steentje toe bij te dragen door aan blessurepreventie te doen. Met een
planmatige aanpak is veel meer te doen aan het voorkomen van blessures.
We verwachten dat we de spelers op een leuke, leerzame en vooral veilige manier leren voetballen.
Daartoe wil FC Maasland NO met deze brochure enige houvast en informatie bieden aan zowel sporters als begeleiders/trainers en ouders.
Aan blessurepreventie doen, werkt! Er zijn verschillende goede redenen om hiermee aan de slag te
gaan. De belangrijkste reden is misschien wel dat minder blessures het spelplezier van de spelers
vergroten en de kwaliteit van het voetbal verbeteren. Benut deze mogelijkheid.
Het is een goede en veilige investering voor zowel ons als voor de spelers.
En blessures kan je immers missen als kiespijn.
2 BLESSUREPREVENTIE MAATREGELEN
Een voetballer kan zelf maatregelen nemen om sportblessures zoveel mogelijk te voorkomen. Denk
bijvoorbeeld aan de juiste kleding en een goede warming-up. En zo zijn er nog veel meer dingen die u
zelf kunt doen.
• Zorg voor een goede sportuitrusting (sportschoen, sportkleding, beschermende materialen en sportmaterialen)
• Zorg voor een goede training (warming-up/cooling-down, belasting/belastbaarheid en techniek)
• Zorg voor juist gedrag (Fair Play en gezonde leefstijl)
• Zorg voor een goede sportomgeving (sportaccommodatie, weersomstandigheden, trainer,
medespeler en tegenstander)
3 STIMULEREN VAN BLESSUREPREVENTIE EN ZORG BIJ TRAINERS
Het accent van blessurepreventie moet liggen rondom de voetbalspelers en teams tijdens trainingen,
wedstrijden en tornooien. Kortom, tijdens activiteiten waar voetballers bezig zijn, is de grootste winst
te behalen.
De meeste blessures ontstaan immers in wedstrijdsituaties, waar om de bal wordt geduelleerd.
Trainers hebben direct invloed op de voetbalspelers. Hen goede informatie geven over
blessurepreventie en –zorg kost nauwelijks geld. Het kost echter wel veel tijd en moeite om alle
trainers en afgevaardigden te overtuigen van hun belangrijke rol in de directe uitvoering van
blessurepreventieve maatregelen. Zij willen voetbalkwaliteit leveren, maar onderschatten soms het
aandeel daarin van de blessurepreventie.
Een aanzet tot een goede aanpak kan al zijn het eens grondig doorlezen van deze brochure.
Enkele tips:
3.1 BLESSUREPREVENTIE BIJ TRAININGEN EN COACHEN
• Help een groot aantal blessures te voorkomen door voetbalspelers positief te beïnvloeden
• Bepaal de belasting van de trainingen over kortere en langere perioden. Als deze niet goed is
afgestemd op de belastbaarheid van de voetbalspelers, lopen zij een vergrote kans op een
sportblessure
• Wees goed op de hoogte van de algemene gezondheid en eventueel het medicijngebruik van de spelers
• Stimuleren preventieve maatregelen door informatie en advies te geven aan voetbalspelers, ouders en begeleiders
• Verminder de kans op of de ernst en duur van sportblessures door het aanleren van de juiste techniek
• Zorg voor een goede trainingsopbouw
• Verstrek materiaaladviezen
• Creëer een veilige sportomgeving
• Stimuleer Fair Play

3.2 SCHOEISEL
Goede schoenen zijn van essentieel belang voor voetbalspelers, vooral ook ter voorkoming van
blessures.
Let bij de aanschaf van voetbalschoenen op de volgende zaken:
• Een goede pasvorm. Met name in het groeistadium van de jeugdspelers is het van belang dat de
schoenen groot genoeg zijn
• Voor jeugdvoetballers tot 14/16 jaar worden schoenen met vaste noppen aangeraden (hoe meer
noppen, hoe beter)
• Pas op latere leeftijd wordt aangeraden voetbalschoenen met schroefnoppen aan te schaffen, indien
de voetbalspeler hieraan de voorkeur geeft
• Veters mogen niet te lang zijn. Er zijn voetbalspelers die de veters een aantal malen rond de voet
binden, maar dit wordt sterk afgeraden omdat hierdoor de bloedsomloop belemmerd kan worden,
waardoor de voettemperatuur kan dalen
• Tijdens de warming-up wordt aangeraden de veters nog niet te strak vast te binden, omdat de
voeten bij temperatuursstijging door inspanning nog zullen uitzetten.
• Voetbalschoenen gaan langer mee, wanneer ze na de training of wedstrijd worden schoongemaakt
en eventueel ingevet
• Vernieuw de veters tijdig om stuktrekken hiervan tijdens het spel te voorkomen

3.3 SCHEENBESCHERMERS
Bij voetbal komen veel vervelende blessures voor, die voorkomen hadden kunnen worden door het
dragen van scheenbeschermers. Veel voetbalspelers dragen tijdens de training of wedstrijd geen
scheenbeschermers. Het dragen van scheenbeschermers bij een wedstrijd is echter verplicht. Wij
raden dan ook alle voetbalspelers met klem aan om ook tijdens de trainingen altijd
scheenbeschermers te dragen. Het belang van scheenbeschermers dient dan ook regelmatig door de
club benadrukt te worden.
Let bij de aanschaf van scheenbeschermers op de volgende zaken:
• Een goede pasvorm, niet te groot of te klein
• De aanwezigheid van ventilatiegaatjes
• Scheenbeschermers moeten voldoende bescherming bij de enkels geven
• Om de scheenbeschermer goed op de juiste plaats te houden wordt het volgende aangeraden:
plaats de scheenbeschermers onder de sok, trek de sok er overheen omhoog en plak vlak boven de
hoogte van de scheenbeschermer tape, waarna de sok naar beneden omgevouwen wordt.
• De scheenbeschermers dienen met regelmaat gewassen te worden om bacteriën te voorkomen.
• Gebruik nooit elastiek om de kousen in positie te houden; elastiek knelt de bloedsomloop af.

3.4 VOETBALSOKKEN
• De voeten en sokken met regelmaat behandelen met desinfecterend poeder
• Goede pasvorm: te grote of te kleine sokken kunnen blaren veroorzaken
• Kousen dienen met regelmaat gewassen te worden om bacteriën te voorkomen

3.5 KEEPERSKLEDING
• Mouwen moeten voorzien zijn van beschermende elleboogstukken
• Het broekje moet op de heupen voorzien zijn van een beschermende dikkere stoflaag
• Keeperhandschoenen zijn nodig voor grip op de bal
• Scheen- en kniebeschermers
• Bij kou wordt aangeraden een lange broek te dragen, bij zware en natte velden een korte broek
• Keepers die op een hoger niveau kunnen hun vingergewricht eventueel intapen tegen blessures.
• Bij felle zon wordt het dragen van een zonneklep aangeraden

3.6 Overige
Het wordt voetbalspelers aangeraden om zowel voor als ook na de wedstrijd en in de rust een
trainingsvest aan te trekken tegen afkoeling. Draag een vocht en/of temperatuur regulerend shirt
onder het wedstrijdshirt voor een betere vochtopname. Het dragen van slippers bij het douchen na de
wedstrijd of training wordt aanbevolen om eventuele voetschimmel te voorkomen
4 TOCH EEN BLESSURE WAT NU?
Welke voorzorgsmaatregelen men ook neemt, blessurevrij zal het nooit gehouden kunnen worden.
Tevens heeft de club een organogram ter beschikking die duidelijk de stappen uiteenzet
5 PROCEDURE IN GEVAL VAN BLESSURE
Wij betrachten in de eerste plaats iedereen veilig te laten sporten, doch een kwetsuur of ongeval kan
steeds voorvallen. Onze club, als lid van de KBVB, is aangesloten bij het ‘federaal solidariteitsfonds’.
De tussenkomst van dit fonds is aan welbepaalde strikte voorwaarden onderworpen.
Daarom is het belang de hierna vermelde regels te respecteren.
5.1 BLESSURE
Het kan steeds voorvallen dat je te kampen krijgt met een blessure, de een al hardnekkiger dan de
andere. Als het zover is overleg dit met je trainer, het is beter enkele weken rust te nemen en enkele
trainingen en wedstrijden te missen dan je hele seizoen op de helling te zetten. Wanneer de trainer
ziet dat je op training met een blessure kampt zal hij het niet nalaten je de training te ontzeggen in je
eigen belang.
Indien je op doktersvoorschrift of uit eigen beweging enkele weken afwezig bent om een blessure de
nodige tijd te geven te herstellen, verwittig dan steeds je trainer in het geval je rustperiode verlengt
wordt.

5.2 AANGIFTE
Vraag aan uw ploegafgevaardigde, trainer, JSC of GC een formulier ‘aangifte van ongeval’.
Bezorg dit formulier, na het invullen door de behandelende arts, BINNEN DE WEEK, samen met EEN KLEVERTJE VAN DE MUTUALITEIT aan je trainer of afgevaardigde, dan zorgt hij dat het bij de G.C. geraakt.
Hou alle onkostennota’s in verband met het sportongeval goed bij.
5.3 OPNAME IN EEN ZIEKENHUIS
Vraag steeds naar een meerpersoonskamer, want bij één – en tweepersoonskamers lopen de
erelonen veel hoger op. Deze extra kosten worden niet terugbetaald door ‘het federaal
solidariteitsfonds’.

5.4 KINÉ BEHANDELINGEN
Het solidariteitsfonds kan tussenkomen in de kosten van een kiné-behandeling. Voorafgaandelijk aan
elke reeks kiné-behandelingen dient bij de voetbalbond een vraag tot goedkeuring te worden
ingediend. Indien er geen tijdige aanvraag gebeurde of indien de bond deze niet toestaat, wordt er
niet tussengekomen in de behandelingskosten, die in dit geval ten laste van de speler zullen blijven…
Dus elke aanvraag tot kiné eerst aan de G.C. overmaken en het antwoord van de voetbalbond
afwachten.

5.5 GETUIGSCHRIFT VAN GENEZING
Bij genezing dient u het formulier ‘getuigschrift van genezing’ te laten invullen door de behandelende
geneesheer en indienen bij de G.C.

5.6 TERUGBETALING
Vraag aan uw ziekenfonds een attest dat de niet door uw ziekenfonds terugbetaalde medische
uitgaven aangeeft.
Aan de kinesist vraagt u een getuigschrift van de geleverde prestaties. Al deze documenten
(getuigschrift van genezing, ziekenfondsattest, getuigschrift van de kinesist) dienen overgemaakt te
worden aan de G.C.. Probeer deze te bundelen en in één keer binnen te brengen. Pas daarna kan
terugbetaling volgen.
6 VAN BLESSUREHERSTEL NAAR SPORTHERVATTING
Een voetbalblessure kan zo erg zijn, dat er tijdelijk niet kan worden gevoetbald. Afhankelijk van de
ernst van de beschadiging kan deze periode variëren van enkele dagen tot vele maanden.
Niet kunnen voetballen betekent verlies aan voetbalconditie en bewegingscoördinatie zoals
balansbeheersing en baltechniek.
Als een voetballer weer te snel wedstrijden wil spelen zonder over het vereiste conditionele niveau te
beschikken, heeft hij/zij een verhoogd risico om tegen een (herhaling van) een blessure aan te lopen.
Om het conditionele verval zoveel mogelijk te beperken en een verantwoorde terugkeer in wedstrijden
te bespoedigen moet de voetballer zoeken naar vervangende conditionele oefenvormen. Er zijn
immers mogelijkheden genoeg om te oefenen zonder het gekwetste gebied te belasten en toch zaken
als algemeen uithoudingsvermogen, kracht en balansbeheersing te trainen.
Als hardlopen weer mogelijk is, moeten de volgende fasen doorlopen worden, voordat er weer
verantwoord wedstrijden kunnen worden gespeeld.
• Algemene looptraining met aandacht voor looptechnische oefenvormen en opbouw van duur en
snelheid van het hardlopen
• Individuele specifieke voetbaltraining:
• voetbalspecifieke looptraining met variaties in loopsnelheid en looprichting
• individuele baltraining
• Combinatievormen
• Wedstrijdgerichte training waaronder diverse partij- en positiespelen
• Oefenwedstrijd
• Competitiewedstrijd
Natuurlijk kan er bij een lichte blessure met kortdurende afwezigheid sneller door deze fasen worden
gelopen, dan als er maanden niet is gevoetbald.

7 ACCENTEN DIE DE SPORTER KAN LEGGEN OM GEZOND EN VEILIG TE SPORTEN

7.1 PERSOONLIJKE LICHAAMSVERZORGING
Het spreekt voor zich dat elke sporter zijn lichaam goed moet verzorgen. De persoonlijke verzorging
omvat verschillende aspecten. We belichten er enkele die voor iedereen van toepassing zijn.
• Een douche nemen na het sporten. Bezwete kledij vormt een ideale voedingsbodem voor
allerlei micro-organismen
• Een goede huidverzorging. Bij het sporten kan je gemakkelijk kleine huidverwondingen
oplopen. Daarom dien je de gewoonte aan te nemen om elke huidverwonding, hoe klein ook
te verzorgen. Een goede huidverzorging is dus beslist geen luxe en verkleint bovendien de
kans op infecties.
• Een goede tandhygiëne en regelmatige controle bij de tandarts. Slecht verzorgde tanden
vormen een ideale voedingsbodem voor bacteriën. Deze microben of hun
afscheidingsproducten kunnen van hieruit in het bloed terechtkomen, wat aanleiding kan
geven tot verhoogd risico op letsels van spieren en pezen. Raar maar waar!

7.2 VOEDING
Een evenwichtige voeding hoort bij een sportieve leefwijze . Een juiste keuze van voedingsproducten,
de hoeveelheid en het juist tijdstip kunnen een belangrijke invloed hebben op het prestatievermogen.
Een praktisch hulpmiddel om te weten wat je dagelijks zou moeten eten om voldoende
voedingsstoffen op te nemen is de actieve voedingsdriehoek. (zie www.mijndriehoek.be)
Met de actieve voedingsdriehoek wordt aan vier basisprincipes voldaan.
1 Evenwicht : de groepen van de voedingsdriehoek moeten in de juiste verhouding gebruikt
worden zodat er een evenwichtige toevoer van voedingsstoffen en energie is
2 Variatie : variatie van voedingsmiddelen uit eenzelfde groep is nodig omdat niet alle
voedingsmiddelen de voedingsstoffen in gelijke mate bevinden
3 Gematigdheid: binnen elke groep moet de juiste hoeveelheden gerespecteerd worden
4 Lichaamsbeweging: elke dag voldoende intensief bewegen

7.3 RICHTLIJNEN OM GEEN ONGEMAKKEN TE HEBBEN TIJDENS DE WEDSTRIJD OF TRAINING
• Eet voldoende zodat je geen hongergevoel hebt, maar ook niet teveel om geen misselijk
gevoel te hebben
• Neem altijd een maaltijd die licht verteerbaar is en voldoende koolhydraten bevat
• Eet geen onbekende producten
• Wees zuinig met zout
• Eet ruim voor de wedstrijd of een training, een volle maag beïnvloedt de inspanning negatief
• Drink voldoende, sportinspanningen vragen een grotere vochtbehoefte dan de aanbevolen 1.5
liter die we in normale omstandigheden zouden moeten drinken
• Moedig de spelers extra aan om voldoende te drinken hun dorstperceptie is lager
• Weiger een sporter nooit om iets te gaan drinken
• Laat ze nog meer drinken bij warm weer
• In het seizoen 2008-2009 hebben we in het vergaderlokaal een waterapparaat (met filter)
geplaatst. Moedig de sporters aan hiervan zoveel mogelijk gebruik te maken.
• Bij wedstrijden zorgt de afgevaardigden van elke ploeg ervoor dat alle spelers (ook
tegenstander) voldoende drinkbekers krijgen. Bovenaan in de rek bevinden zich ook
plastieken waterkannen.
• Zorg ervoor dat de waterkannen, drinkbekers in de juiste box gelegd worden zodat zij kunnen
afgewassen worden

7.4 ROKEN
Het hoeft uiteraard geen verdere uitleg dat roken onder welke vorm ook een nadelige invloed heeft op
het leveren van sportprestaties, zeker wat betreft uithoudingsporten. Merkbare negatieve effecten
zijn:
• kortademigheid
• prikkeling van de luchtwegen
• versnelling van de hartslag
• rokers hebben ook de gewoonte om alles onder te spuwen, spreek hun daarover aan dat dit
zeker niet toegelaten is
• Het is dan ook verboden te roken rond de accommodatie. Roken in de accommodaties
(kleedkamers, gangen, kantine is wettelijk voor iedereen verboden).

7.5 ALCOHOL
Rond het sportgebeuren wordt vaak alcohol gedronken. Alcohol heeft veel negatieve effecten. Het
heeft een vochtafdrijvend uitdrogend effect, wat de vochtbalans bij en na het sporten zeker niet ten
goede komt. Na het sporten vertraagt alcohol het herstelproces doordat het langer duurt vooraleer de
vochtbalans weer op peil is. Het vermindert het waarnemingsproces en de reactiesnelheid maar ook
het coördinatievermogen neemt af. Bijkomend probleem is dat de sporter vaak het gevoel heeft van
zich sterker te voelen en meer te durven. Het is duidelijk dat alcoholgebruik voor en tijdens het
sporten het risico op blessures aanzienlijk verhoogt en ten
ook drink je best geen alcohol voor een zware
Voor de jeugdspelers is het nuttigen van alcohol dan ook verboden.

8 INFO
• ‘Actieve blessure preventie ‘ CD rom
• Blessurepreventie, handleiding blessurepreventie binnen voetbalverenigingen van de KNVB
• www.joosdesenter.be
• www.fifa.com
• www.knvb.nl
• www.balbalschool.be
• www.sportzorg.nl
• www.gezondsporten.be
• www.mijndriehoek.be
STAPPENPLAN: Wat doen bij een blessure?